Roméo Matsas is sinds 2016 Senior Policy Advisor bij Plan International België. Plan is een van de mede-oprichters van ons platform. Sinds 2016 is Roméo verantwoordelijk voor de projectgroep BI/MULTI, nu PG Beleidsbeïnvloeding, en sinds 2018 zetelt hij in de stuurgroep.

Begin 2022 hebben Plan International België en dus ook Roméo besloten om zich uit de stuurgroep terug te trekken. Dit om andere ngo's de kans te geven deze plaats in te nemen en om zich op andere doelstellingen te concentreren. Een bladzijde wordt omgeslagen en voor ons is dit het ideale moment voor een gesprek. 

Hoe heb je Educaid.be zien evolueren sinds jouw komst?

Educaid.be is een platform dat voortdurend evolueert en uniek is door de rijke diversiteit van zijn leden. Ik heb een consolidatie gezien, vooral in de uitwisseling van expertise in de projectgroepen en een sterke toename van de externe zichtbaarheid. Educaid.be is in de onderwijssector een vertrouwde gesprekspartner geworden op het gebied van internationale samenwerking, zowel met andere actoren uit de sector als met beleidsmakers. In 2017 kwam de toenmalige Minister van Ontwikkelingssamenwerking, Alexander De Croo, samen met de voorzitter van de Global Partnership for Education, Julia Gillard, de slottoespraak van onze conferentie houden. In 2019, ter gelegenheid van de verkiezingen, kwamen vertegenwoordigers van verschillende partijen naar onze jaarlijkse vergadering om hun prioriteiten voor de sector voor te stellen. Educaid.be heeft vandaag een uitstekende samenwerking met de huidige Minister van Ontwikkelingssamenwerking, Meryame Kitir, die Educaid.be expliciet vermeldde in haar beleidsnota.

Vormt deze nauwe relatie met het kabinet als gesprekspartner en steun in het onderwijs geen probleem om bepaalde eisen te stellen of kritiek te leveren op de minister?

Educaid.be Ledenvergadering 2020

Nee, ik denk het niet. Hoe dan ook, de situatie heeft zich nooit voorgedaan. In het algemeen volgen wij de benadering van constructieve partners. De aanwezigheid van actoren zoals Enabel of DGD binnen het platform versterkt de kwaliteit van ons werk en heeft ons er nooit van weerhouden eisen te steunen die afkomstig zijn van een beweging zoals de Global Campaign for Education (GCE) of aanbevelingen die niet in overeenstemming zouden zijn met het beleid.

Educaid.be is lid van de GCE en is haar vertegenwoordiger in België. Hierdoor maken wij deel uit van een wereldwijde beweging waarbij honderden collega’s op verschillende continenten betrokken zijn. Educaid.be heeft er alles bij te winnen om zijn betrokkenheid bij andere onderwijsplatformen te versterken. Het platform handelt niet alleen en heeft meer in het algemeen een rol te spelen in deze internationale betrekkingen. Wij zijn nog niet zichtbaar genoeg en hebben nog niet genoeg gebruik gemaakt van dit aspect. Zo zitten leden van Educaid.be vaak in panels op internationale conferenties, maar het platform krijgt geen aanvragen om zijn eigen identiteit als coalitie naar voren te brengen.

Kan je een voorbeeld geven?

Ja, natuurlijk. Wanneer wij op een conferentie bepaald expertise of resultaten van een studie delen, dan komt dat van één of van meerdere lidorganisaties. In de toekomst zou Educaid.be ook, als coalitie, een studie kunnen laten uitvoeren over een bepaald thema dat beantwoordt aan de noden van de hele onderwijssector in ontwikkelingssamenwerking. Dit vraagt om tijd en budgetten, maar het is een idee. Je zou dan de resultaten van deze studie op een toekomstige conferentie of workshop kunnen voorstellen.

Wat is volgens jou het effect van de gezondheidscrisis op de sector?

De COVID-19 crisis zal een fundamentele impact hebben op de onderwijssector en op alle onderwijsactoren. Dat is trouwens al gebeurd. De crisis heeft gevolgen voor het leerproces van de leerlingen, voor hun geestelijke gezondheid, voor de continuïteit van hun schoolopleiding, maar ook voor de ouders, voor de arbeidsomstandigheden van het onderwijzend personeel en voor de onderwijsbudgetten. Ik heb vaak bewondering voor de manier waarop de sector deze enorme schok van nooit geziene omvang tot dusver heeft doorstaan. Maar op individueel niveau is de schade soms echt dramatisch. Ik denk bijvoorbeeld aan tienermeisjes in sommige van onze partnerlanden die na de schoolsluitingen niet meer konden terugkeren.

Niemand was hierop voorbereid. Het is echter interessant om te zien dat wij in België gebruik konden maken van kennis en ervaring uit de partnerlanden toen bij ons de scholen hun deuren moesten sluiten.

Meer in het algemeen moeten wij in de komende jaren waakzaam zijn voor de gevolgen die de pandemie op de samenleving zal hebben en voor elke vorm van polarisatie. Ook hier speelt het onderwijs een belangrijke rol, want het is via de scholen dat wij waarden kunnen overdragen zoals verdraagzaamheid, internationale solidariteit, respect van de grondrechten, enz.

"Het is interessant om te zien dat wij in België gebruik konden maken van kennis en ervaring uit de partnerlanden toen bij ons de scholen hun deuren moesten sluiten."

Roméo Matsas, Plan International Belgium

Wat zijn de uitdagingen voor Educaid.be?

Er heel veel expertise binnen Educaid.be, actoren die in verschillende domeinen actief zijn, maar die allemaal verenigd zijn rond hetzelfde doel: het bereiken van SDG4. Natuurlijk is er het volgende Meerjarenplan voor Educaid.be en zijn leden, maar als de horizon 2026 is, moet ons kompas '2030' zijn. Alles wat we doen en ondernemen is gekoppeld aan SDG4, inclusief en kwaliteitsvol onderwijs voor elke jongere in 2030.

Een andere uitdaging is volgens mij de samenstelling van het platform. Ik herinner me dat Educaid.be zich openstelde voor andere actoren zoals Actiris of le FOREM. Het was geweldig om deze actoren te kunnen mobiliseren. Nu is Educaid.be stabiel genoeg om zich open te stellen voor jongerenorganisaties en vakbonden. Het is hoog tijd om de stem van jongeren te laten horen in ons werk.

"Het is hoog tijd om de stem van jongeren te laten horen in ons werk."

 

Wat is je grootste droom?

Mijn grootste droom? Dat de kinderen en de jongeren met wie wij werken (ik gebruik niet graag het woord ‘begunstigden’), hun volledige potentieel kunnen ontwikkelen. Dit kan veel verschillende dingen betekenen: het winnen van een Nobelprijs voor scheikunde of natuurkunde, meewerken aan innovaties, nieuwe kennis of kunst creëren, uitblinken of meer in het algemeen zich kunnen ontplooien in het leven. Elke jongere moet kunnen profiteren van de kansen zich aan de horizon voordoen. We moeten ambitieus zijn.

Daarom moeten we nooit stoppen met te geloven dat het mogelijk is. Soms, als we in België werken en in onze kantoren vergaderen, denken we misschien dat al deze vergaderingen, conferenties en uitwisselingen niet veel uithalen, maar het zijn kleine zaadjes die wij planten en die op een dag een verschil zullen maken voor de jongeren met wie we werken.

Het is mooi wat je zegt. Educaid.be creëert Nobelprijzen. Is dat niet wat ambitieus?

Niet noodzakelijk. Onze sector, in België en in de partnerlanden, telt heel wat gemotiveerde mensen die geloven in wat ze doen. Iedereen draagt op zijn eigen manier bij. Ik via beleidsbeïnvloeding, een kleine ngo in Cambodja via de installatie van een breedbandverbinding, ... Eigenlijk heeft onderwijs iets magisch. Je weet nooit wat er uit een leerling kan bloeien. Leerkrachten en opleiders kunnen heel veel positieve invloed hebben. We hebben allemaal wel een leerkacht in gedachten die ons op een bepaalde manier heeft beïnvloed en die een stempel op ons heeft gedrukt. Neem nu het voorbeeld van Albert Camus. Het was zijn leerkacht Frans, die zijn talent opmerkte en de moeder van de kleine Albert aanmoedigde hem naar de middelbare school te sturen. Zonder deze leerkracht, hadden we nooit ‘La Peste’, of ‘l’Etranger’, gekend....  Kan je je dat voorstellen? 

Zien we je nog bij onze activiteiten?

Ja, natuurlijk. Daar mag je zeker van zijn. Ik blijf een groot voorstander van het recht op onderwijs en Plan International België blijft actief in de sector en is lid van Educaid.be. In eerste instantie blijf ik deelnemen aan de PG Beleidsbeïnvloeding en blijven wij de projecten van het platform ondersteunen. We maken gewoon plaats voor een andere ngo in de stuurgroep.

Bedankt voor dit interview Roméo en voor alles wat je gedaan hebt voor Educaid.be. Het was heel fijn om met jou samen te werken. Het ga je goed en veel succes met al je projecten!
(Her)bekijk de thematische sessies waar Roméo laatst aan meewerkte